Tampon Baskı Nedir?

“Tampon baskı nedir?” sorusunu yanıtlamak için öncelikle bu baskı çeşidinin tarihine inmek gerekir. Elle yapılan kaba saba tampon baskı çeşitleri yüzyıllardır uygulanmakta olsa da bu baskı tekniğinin yaygın bir şekilde kullanılabilmesi için gereken teknoloji, ancak 20. Yüzyılda sağlanabildi.

Bunlara örnek olarak; tampon baskıyı, matbaa sektöründe daha pratik bir yöntem haline getiren, silikon tamponlar ve daha gelişmiş ekipmanlar verilebilir. Tampon baskının birçok ticari sektörde geniş yankı uyandırması ise bu baskı tekniğinin, önceki dönemlerde üzerine baskı yapılamayan yüzeyleri bile baskı yapılabilir hale getirmesi olmuştur. 

Bu avantajlı özelliği ile mühendis ve tasarımcıların ilgisini toplayan tampon baskı kullanımı, seri imalat sektöründe patlama yaşamıştır. Bu bağlamda, tampon baskının tarihine kısaca değindik. Peki, tampon baskı nedir ve tanımı kısaca nasıl yapılır?

Tampon baskı, farklı ebatlarda silikonların kullanımıyla, metal klişedeki baskıyı her türlü buruşuk, kavisli, çukur veya düz yüzey üzerine yapabilme imkanı sağlayan bir baskı türüdür. Bu baskı çeşidi, genellikle serigrafi baskı tekniğinde kullanılan ipeğin ulaşamadığı yüzeyler üzerinde kullanılmak için tercih edilir. İşte tampon baskı nedir sorusunun cevabı bu şekilde vermiş olduk. Sıra geldi bu baskı tekniğinin nasıl uygulandığına.

Tampon Baskı Nasıl Yapılır?

• Sızdırmaz bir mürekkep kabı (mürekkep içeren ters çevrilmiş bir kap), baskı plakası üzerinde bulunan, basılacak görüntü kazınmış alanın üzerine oturur ve bu alanın içini mürekkep ile doldurur.
• Tampon baskı uygulamak için klişe üzerine kaplanan mürekkep, bıçak yardımıyla sıyrılırken, baskı tamponu nesnenin üzerinde onu kaplayacak şekilde konumlandırılır. 
• Sonrasında silikon baskı tamponu, klişe üzerindeki mürekkebi alarak nesnenin üzerine baskıyı uygular.
• Silikon transfer yatakları, sağladığı kolaylık ile tüm kompleks yüzeyler üzerine baskı yapma imkanı sağlar. Aynı zamanda, kıvrımlı çizgiler, ince detaylar gibi yüksek çözünürlük gerektiren baskıların da pratik bir şekilde yapılmasını kolaylaştırır. 
• Klişe üzerindeki mürekkep katmanı nesneye aktarıldıktan sonra sızdırmaz mürekkep kutusu, nesne üzerinden ayrılarak başlangıç pozisyonuna geri döner. Bu şekilde bir baskı döngüsü elde edilmiş olur.

Tampon Baskı Nerelerde Kullanılır?

Tampon baskın çoğunlukla, incelikli baskı kalitesi gerektiren veya kompleks şekiller içeren baskılarda kullanılır. Bu baskı türünün uygulama alanlarını şu şekilde örneklendirmek mümkün:

• Tampon baskı, Çakmak, tükenmez kalem, kupa, powerbank gibi baskılı promosyon ürünleri üzerinde,
•  Oyuncak sektöründe; oyuncak bebek başları, minyatür trenler gibi oyuncaklar üzeri baskıda,
• Şırınga, ameliyat gereçleri gibi medikal ürünlerde,
• Eczacılık sektöründe dışı kaplı haplar ve jel kapsüller üzerinde,
• Kozmetik sektöründe ürünlerin paketleri üzerinde,
• Şişe kapaklarında,
• Golf topları üzerindeki baskılarda,
• Bilardo ıstaka ve toplarına
• Otomotiv sektöründe (cant kapağı, yönlendirme kolları, sinyal lambaları vb.),
• Bilgisayar klavyelerinin, hesap makinelerinin, telefon tuşları üzerinde,
• Bilgisayar ve televizyon monitörleri,
• Ayakkabı topukları,
• Şeker sektöründe dışı kaplamalı şekerler ve sakızlarda, 
• Yuvalar, soketler gibi çeşitli elektrik parçalar,
• Ev ürünleri ve dekoratif baskılarda çeşitli uygulama alanlarına sahip.

Tampon Baskının Avantajları ve Dezavantajları

“Tampon baskı nedir” alt başlığı içerisinde de belirttiğimiz gibi bu baskı tekniği normal baskının zorlandığı alanlarda devreye girerek kolaylık sağlıyor. Bu bağlamda, tampon baskıyı diğer baskı türlerinden ayıran en önemli özelliğin, küçük ebatlı ve karmaşık yüzeylerde bile baskı işlerine esneklik ve pratiklik kazandırması diyebiliriz. 

Tampon baskının avantajlı yanlarından bir diğeri ise düşük maliyetli olmasıdır. Dahası, bu baskı tekniği, insan kaynaklı hataları minimuma indirgemesi dolayısıyla da sıklıkla tercih edilir.

Bunların yanı sıra, tampon baskıda kullanılan mürekkeplerin dayanımı epey yüksektir ve dayanımı yüksek bir diğer baskı tekniği olan lazer baskıya kıyasla daha avantajlıdır. 

Bunun nedeni ise lazer baskıda, baskı rengi seçilemezken, tampon baskı tekniğinde tek renkli veya çok renkli desenlerin yüzeye aktarılması mümkündür. Son olarak, baskı sürecinde klişe ve mürekkebin kısa sürede değiştirilebilme özelliği de farklı projelere adapte olması ve pratiklik kazandırması açısından avantaj sağlamaktadır. 

Tüm bu avantajlara rağmen tampon baskının da dezavantajları vardır. Bu baskı türünün en büyük dezavantajı, ebat olarak oldukça büyük olması ve düz yüzeyler üzerine uygulanan baskılarda, diğer baskı türlerine göre daha yavaş kalmasıdır. 

Tampon Baskıda Kullanılan Tampon Nedir?

Tampon baskı nedir, avantajları ve dezavantajları nelerdir gibi konulara değindik. Son olarak, tampon baskıda kullanılan tampon hakkında kısa bir bilgilendirme yapmanın, bu baskı tekniğini tam anlamıyla kavramada faydalı olacağını düşünüyoruz.

Baskıda kullanılan tampon, tampon baskı makinasının mürekkep aktarım mekanizmasıdır. Tampon, görüntüyü almak için gravür üzerine baskı yapar. Daha sonra da materyal üzerine geçerek tekrar baskı uygular ve görüntüyü basmış olur. Tampon baskıda kullanılan bu pedler, silikon materyalden yapılmalıdır. 

Bu silikonun türü ve sertliği tamponun uygulanacağı yüzeye bağlıdır. Tampon baskı tekniğinde kullanılan silikon tamponlar ebatlarına ve şekillerine göre değişiklik göstermektedir. En yaygın olarak tercih edilenler ise yuvarlak ve dikdörtgen olanlarıdır ancak özel baskılar ve uygulama alanları için tasarlanmış tamponlar da bulmak mümkündür.

Matbaacılık sektörünün bu denli gelişmiş olması, baskı uygulanacak yeni ürünlerin ve kullanım alanlarının da artmasına neden oluyor. 

“Tampon baskı nedir? Tampon baskı nerelerde kullanılır?” gibi sorular üzerinde durduk ve bilmeniz gerekenleri, avantajları, dezavantajları sıraladık. Umarız bu baskı tekniği hakkında gerekli bilgiyi edinmişsinizdir.